بی تردید، یکی از عناصر زیبایی انسان، موی سر است. زمانی میتوان به اهمیت این موضوع پی برد که به اشعار قدیمی و جدید ایرانی و ملل مختلف نگاهی انداخت. موهای بلند و پرپشت، همواره توسط شاعران ستایش شده است. جدا از این موضوع، موهای پرپشت و سالم نقش بزرگی در جوان تر دیده شدن افراد دارد.
اما بسیاری، از داشتن این موهبت بی نصیب هستند. آقایان بیشتر در معرض از دست دادن موهای سر خود به نسبت خانم ها هستند. نژاد تاثیری بسیاری بر روی ریزش مو دارد. بیشتر آمار ریزش مو در سفیدپوستان و سپس آفریقایی-کارائیبی هاست. چینی ها و ژاپنی ها کمترین طاسی را دارند. در بین زنان سیاهپوست، ریزش مو به صورت اپیدمیک وجود دارد. در سال 2016 گزارش شد که حدود 48 درصد زنان آفریقایی از ریزش مو شدید در ناحیه تاج سر رنج میبرند. به طرز عجیبی، طاسی در بومیان آمریکایی اتفاق نمیافتد.
اما داشتن موهای کم پشت و یا طاسی در مرکز سر دیگر مشکلی غیرقابل درمان نیست. امروزه روش های متفاوتی برای مقابله با کمپشتی و طاسی مو وجود دارد. یکی از بهترین روش ها، کاشت مو است که در ادامه به جنبه های مختلف آن میپردازیم.
تاریخچه کاشت مو
تاریخچه انتقال بخش هایی از پوست سر به همراه منبع اصلی تولید خون به مناطق کمپشت و طاس به قرن 19 بازمیگردد هرچند که در دهه 30 میلادی در ژاپن، جراحان از گرافت های کوچک برای استفاده در مناطق آسیب دیده ابرو و مژه استفاده میکردند که طرفداران زیادی نداشت و به دلیل رخداد جنگ جهانی دوم، بسیاری از این فعالیت ها به فراموشی سپرده شد. در اواخر دهه 50، یک متخصص نیویورکی به نام نورمن اورنریش ثابت کرد که استفاده از گرافت های مو در افراد دچار طاسی، باعث رشد موهای جدیدی در منطقه طاسی میشود که دوام آن ها به اندازه دوام منطقه ی اولیه است. تا حدود 20 سال جراحان بر روی گرافت های کوچک تر برای کاشت استفاده کردند. در دهه 80 برش های نواری جایگزین روش های قبلی شد. در اواخر دهه 80 استفاده از میکروسکوپ برجسته نما برای تبدیل نوار دهنده به میکروگرافت های کوچک باب شد. این گرافت ها این امکان را در اختیار جراح قرار میدادند که بتواند گرافت های واحد فولیکولی بیشتری را در منطقه پذیرنده قرار دهد.
تکنیک برش جانبی در اوایل هزارهی دوم باعث شد تا جراحان از کاشت دو تا 4 گرافت واحد فولیکولی مو استفاده کنند تا به این موهای کاشته شده بهتر بر روی سر قرار بگیرند.
تمام این فعالیت ها و تحقیقات برای پیشرفت در کاشت مو، ما را اکنون در جایی که هستیم قرار داده است. اکنون روش های کم تهاجمی با نتایج بسیار مطلوب تر د ردسترس مراجعه کنندگان قرار دارد.
کاشت مو چیست؟
کاشت مو (Hair Transplant) جراحی ای است که در آن، جراح گرافت ها را از بانک مو به مناطق خالی از مو انتقال می دهد. این گرافت ها از مناطق مقاوم به ریزش برداشته میشوند. از این روش برای بازسازی ابرو، مژه، محاسن، موهای سینه و ناحیه تناسلی و برای پوشاندن جای زخم و سوختگی استفاده میشود.
بر اساس گزارش های انجمن مو، 35 میلیون نفر مرد و 21 میلیون زن از ریزش مو و طاسی در سراسر دنیا رنج میبرند و حدود 650000 نفر آن ها سالانه کاشت مو انجام میدهند. انجام این عمل در سال 2014 با رشد 60% مواجه شد که 40% این جراحی ها در ایالات متحده، برزیل، ژاپن، مکزیک و ایتالیا انجام میشود. 87% افرادی که تحت جراحی کاشت مو قرار میگیرند، از آقایان هستند. ریزش مو در آقایان غالبا در دهه 30 سالگی آغاز میشود و فرد به تدریج 40% از موهای خود را از دست میدهد که این میزان تا 80 سالگی به 70% میرسد. میزان انجام این عمل به صورت قابل ملاحظه ای در آسیا بشتر از اروپاست. به ازای هر 200000 کاشت مو در آسیا، 75000 کاشت مو در اروپا انجام میگیرد.
گرافت مو چیست؟
گرافت به معنی قطعه ای از بافت زنده ای که در خارج از بدن است میباشد و گرافت در اینجا به برداشتن فولیکولهای موی سالم و پیوند آنها به منطقه دیگری که فولیکولهای آن زنده نیستند، اطلاق میشود و به هرکدام از دسته های چندتایی مو که در یک نقطه قرار دارند و پیاز آن ها به طور مشترک در یک ناحیه است، گرافت مو میگویند. هر گرافت شامل موهای خارج شده از یک ناحیه با پیاز آن ها، غدد سبابه، بافت پیوندی، عضله ارکتورپیلایو یک شبکه عروقی- عصبی است.
بانک مو چیست؟
بانک مو ناحیه ای از بدن است که موهای آن از طاسی ژنتیکی در امان هستند و برای برداشت گرافت های مو در عمل کاشت مو استفاده میشود.
طاسی مردانه
طاسی مردانه یک بیماری ژنتیکی است که میتواند چه از سمت پدری و چه از سمت مادری منتقل شود. علت این طاسی، دی هیدروتستوسترون DHT است. DHT یک محصول جانبی از تستوسترون است که به فولیکول های مو وصل شده و آن ها را کوتاه میکند. این اتفاق به مرور باعث ریزش مو میشود. سه نوع الگوی طاسی مردانه وجود دارد که به شرح آن ها خواهیم پرداخت.
انواع الگوی طاسی مردانه
- پسرفت یا عقب نشینی خط مو: در ااین حالت، مو از هر دو طرف پیشانی میریزد و حالت مو در وسط به حالت V درمیآید.. این حالت به Widow’s peak مشهور است. در حالت شدیدتر این عارضه، خط مو ببیشت رو بیشتر پسرفت خواهد کرد تا به تاج سر برسد و در بالا و جلوی سر موجب طاسی شود.
- نازک شدن تاج یا فرق سر: این عارضه با نازک شدن مو ها شروع میشود تا جایی که پوست سر ظاهر شود و یه منطقه طاسی شکل میگیرد. این نوع طاسی بسیار رایج است.
- نازک شدن عمومی: این حالت، نازک شدن کلی موهاست که در بالا پوست سر اتفاق میافتد. این نوع طاسی به سرعت دو نوع بالا تشخیص داده نمیشود و کمت رایج است. این عارضه در کناره ها و پشت سر تاثیر نمیگذارد.
بهترین روش درمان طاسی
در حال حاضر بهترین روش درمان طاسی، کاشت مو میباشد. موثر بودن این عمل، تا حد بسیار زیادی بستگی به تخصص جراح شما دارد. برای همین توصیه ما به شما این است که حتما برای پیدا کردن مناسب ترین جراح، وقت بگذارید و به بهترین کلینیک زیبایی مراجعه کنید.
پیوند مو مناسب چه کسانی است؟
پیوند مو برای افرادی که از ریزش مو رنج میبرند و از مصرف قرص های درمانی به نتیجه نرسیده اند، توصیه میشود. البته افرادی که به دلیل کمبود آهن، ویتامین و یا بیماری های پوست سر دچار ریزش شده اند، حتما باید عامل ریزش مو را از بین ببرند و کاشت مو اصلا گزینه مناسبی برای این افراد نیست. داشتن شرایط زیر شما را از انجام کاشت مو بازمیدارد:
- ریزش مو گسترده در خانم ها به طوری که نتوان فولیکول ها را از پشت یا کناره های سر برداشت کرد.
- زنان و مردانی که بانک مو ضعیفی دارند.
- افرادی که دچار کلوئید پوستی هستند.
- افرادی که هنوز تحت شیمی درمانی و رادیوتراپی قرار میگیرند.
- افرادی که در حال مصرف داروهای به خصوصی هستند که یکی از عوارض آن ها ریزش مو است.
مراحل کاشت مو
مراحل کلی کاشت مو به شرح زیر است:
- متخصص با توجه و به طول و ضخامت مورد نیاز، محل برداشت گرافت ها را مشخص میکند.
- واحد های فولیکولی در زیر میکروسکوپ از گرافت ها جدا میشوند.
- این واحد ها در محل دریافت مورد نظر کاشته میشوند.
روش های کاشت مو
کاشت مو به روش FUT
FUT مخفف کلمات Follicular Unit Transplantation و به معنی پیوند واحد فولیکولار است. در این روش، جراحی یک تکه پوست به همراه موها را از پشت سر بیمار برمیدارد که به آن نوار مو میگویند. این نوار مو در واقع بخش اهداکننده است که تحت تاثیر ریزش مو ارثی نیست و موهای قوی ای دارد و به اندازه 1 تا 2 سانت است. سپس ناحیه ی برداشت بخیه زده میشود. گرافت ها، باید دارای یک یا دو فولیکول باشند. این گرافت های فولیکولی به برش های کوچک تقسیم میشود و در ناحیه گیرنده کاشته میشود. پزشک در ناحیه گیرنده با کمک مته مخصوص، حفره های کوچکی را ایجاد میکند تا بتواندواحد های پسوندی را وارد کند. این روش تهاجمی است و با خونریزی همراه است.
مزایای کاشت به روش FUT
- هزینه کمتر به نسبت روش های دیگر
- ظاهر طبیعی مو و رشد به محض کاشت
- نتیجه ی ملموس تر نسبت به دیگر روش ها
- پیوند تعداد زیاد فولیکول ها
- احتمال کم آسیب به گرافت ها
معایب کاشت مو به روش FUT
- ایجاد زخم در محل نوار ایجاد شده در بانک مو
- خونریزی
- دوره بهبودی طولانی تر
- احساس بی حسی، خارش و درد در سر به صورت موقت
- التهاب و عفونت موضعی
- ممنوعیت از انجام فعالیت های سنگین حدودا یک ماه
- تورم در پیشانی و اطراف چشم
- کبودی
- ریزش مو بعد کاشت به علت شوک که موقتی است.
- تغییر در بافت مو
- واکنش به مواد بی حسی
توجه داشته باشید که ایجاد بعضی از این عوارض 100% نیست و فقط در برخی موارد رخ میدهد.
کاشت مو به روش (FUE) FIT
FIT مخفف کلمات Follicular Isolation Technique که به معنی استخراج واحد فولیکولی است. در این روش دیگر برای استفاده از بانک مو لازم نیست بخشی از پوست سر برداشته شود و فقط گرافت های مورد نظر با استفاده از پانچ ها مخصوص دستی که گرد و کوچک هستند برداشته میشوند. برای پیوند، از موهای پشت سر یا کناری استفاده میشود که این مناطق در اکثر مواقع تحت تاثیر ریزش نیستند پس نواحی خوبی برای برداشت گرافت هستند و موهای منتقل شده به ناحیه گیرنده به خوبی رشد میکنند.
سپس فولیکول ها را در محلول خاصی قرار می دهند تا مانع مرگ آن ها شوند و در دمای مناسبی باشند. و بعد پردازش های مخصوص بر روی این فولیکول ها انجام می شوند تا آن ها را آماده پیوند کنند. این فولیکول ها باید هیدراته باشند. مدت زمان کاشت به این روش بسته به تعداد فولیکول های مورد نیاز تا حدود 7 ساعت طول میکشد و سه بخش استخراج، استراحت و کاشت تقسیم میشود. این یک روش کم تهاجمی است و مناسب کسانی است طاسی خفیف و متوسط دارند. با این روش تا 7000 مو را می توان در یک روز استخراج کرد.
مزایای کاشت مو به روش FIT
- بدون خونریزی زیاد و زخم
- مدت زمان بهبودی کوتاه
- قابل استفاده برای ابرو و ریش
معایب کاشت مو به روش FIT
- نیاز به کوتاه مو برای انجام جراحی
- هزینه بالا
- مدت زمان طولانی جراحی
- حساسیت بالای گرافت ها بعد از استخراج
- احتمال نیاز به جلسات بعدی کاشت
کاشت مو به روش SUT
این تکنیک جدید ترین و پیشرفته ترین روش کاشت مو در دنیاست و علت ارجحیت آن بر دیگر روش ها، استفاده از ابزار های اتوماتیک به جای هولدر های دستی و موثر بودن آن است. این روش مورد تایید سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) میباشد. مراحل کاشت به این روش شباهت بسیاری به روش های دیگر دارد. تنها وجه تفاوت آن نحوه برداشت فولیکول های مو از بانک مو است. در این تکنیک از پانچ های اتوماتیک استفاده میشود. همین باعث کاهش احتمال وارد شدن آسیب به گرافت های مو میشود و احتمال موفقیت پسوند بسیار بالاست. در مرحله ی کاشت نیز پزشک با کمک هولدر های پیشرفته، گرافت های مو را در مکان مورد نظر قرار میدهد. در بخش های کم پشت میکروبرش هایی به اندازه 7 میلی متر ایجاد می شود که فولیکول ها در این برش ها قرار میگیرند. در این روش مو به صورت کاملا طبیعی رشد میکند.
در این روش، برداشت گرافت ها سریع و دقیق انجام میشود و میزان هدررفت گرافت ها نزدیک به صفر است. در این روش میتوان در حدود 14000 تار مو را پیوند زد که میزانی فوق العاده در مقایسه با روش های دیگر است.
این تکنیک امکان پیوند مو از نواحی دیگر بدن مثل ریش و سینه را نیز فراهم میکند.
مزایای کاشت به روش SUT
- می توان از این روش باری کاشت سبیل، مژه و ابرو استفاده کرد.
- استفاده از دستگاه های پیشرفته و دقیق
- مدت زمان کوتاه انجام جراحی
- انجام جراحی در یک جلسه به صورت موفقیت آمیز
- عدم نیاز به بخیه و بیهوشی
- بدون خونریزی و ایجاد زخم
- سالم ماندن تمام گرافت های برداشت شده
معایب کاشت به روش SUT
- ایجاد تورم در پیشانی
- رخ دادن شوک ریزشی
- احتمال انتقال بیماری های خونی به دلیل آلودگی تیوب انتقال دهنده
کاشت مو به روش سلول های بنیادی
بروز اشکال در سلو ل های بنیادی فولیکول های مو یکی از مهم ترین دلایل ریزش مو است. فولیکول های مو عمر طولانی دارند و وظیفه تولید موها را بر عهده دارند. آن ها به طوز نرمال، غیر فعال هستند اما در هر چرخش مو جدید، دوباره فعال میشوند و موجب رشد مجدد موها میگردند. در این روش، با استفاده از سوزن مخصوص، سلول های بنیادی از روی پوست ناحیه اهدا کننده برداشت میشوند سلول های بنیادی فولیکول های مو در آزمایشگاه جدا شده و تکثیر میشوند و سپس در قسمت های کم پشت پیوند میشوند. سه تکنیک متفاوت این روش شامل : پیوند فاکتورهای ترشح شده از سلول های بنیادی، پیوند اگزوزوم های مشتق شده و پیوند خود سلول های بنیادی است. برای جلوگیری از بروز عفونت 2 روز قبل از عمل و یک هفته بعد از آن، برای بیمار آنتی بیوتیک تجویز میشود.
تفاوت کاشت مو به روش سلول های بنیادی با دیگر روش ها
این روش ناحیه اهدا کننده را آسیب نمیزند چرا که فقط سلول های بنیادی برداشته شده و فولیکول های مو بدون آسیب، دست نخوره باقی میمانند پس موها در نواحی اهدا به رشد خود بدون توقف ادامه میدهند.
مزایای کاشت مو به روش سلول های بنیادی
- بدون ایجاد زخم و خونریزی
- مدت زمان نقاهت کوتاه
- بدون ایجاد شوک و علائم حساسیت
معایب کاشت مو به روش سلول های بنیادی
- هزینه بالا
- کم بودن تعداد متخصصان این حوزه
عوارض کلی کاشت مو
برخی از این عوارض و یا معایب ذکر شده طبیعی هستند و البته ممکن است فقط برای برخی افراد رخ دهند.
- تورم و قرمزی در محل بانک مو و کاشت
- عفونت و خونریزی
- التهاب و خارش
- عدم دستیابی به نتیجه مو
- تفاوت بافت موهای تازه کاشته شده
- ریزش مو به دلیل شوک
- عوارض معمول پس از جراحی
مراقبت های قبل و بعد کاشت مو
- به دلیل طولانی بودن روند کاشت، بهتر است شب قبل از جراحی به خوبی استراحت کنید.
- حتما با خود شخصی را به عنوان همراه داشته باشید.
- بهتر است از محل کار یا تحصیل خود مرخصی بگیرید تا از آسیب های احتمای پیشگیری کنید.
- وقتی سر خودرا بر روی بالش قرار میدهید مراقب باشید تا به فولیکول های مو آسیب نرسد. اگر ریزش موی شما، در شما نگرانی ایجاد میکند حتما با پزشک خود مشورت کنید.
- در چند روز اول از شستشو موهای خود پرهیز کنید و پس از آن موهای خود را با ملایمت بشویید.
- تا مدتی از کلاه و روسری استفاده نکنید.
- تا یک ماه از شنا کردن خودداری کنید.
- به یاد داشته باشید داروی های تجویز شده توسط پزشک خود را به موقع مصرف کنید و توصیه هارا مو به مو انجام دهید.
هزینه کاشت مو
هزینه ی کاشت موی شما بستگی به روش انتخابی، میزان طاسی سر، محل انجام کاشت و پزشک انتخاب شده توسط شما دارد.
نتیجه گیری
این که چه روشی، بهترین روش کاشت مو است، بستگی به شما دارد در واقع بهترین روش کاشت مو، مناسب ترین روش مطابق با شرایط شماست که بتواند بهترین نتیجه را در نهایت برای شما به ارمغان بیاورد. قطعا هدف هر شخصی از انجام این جراحی، پر کردن نواحی کم پشت و طاس سر میباشد تا بتواند زیبایی و جوانی آن را بازسازی کند. اما باید در نظر داشت که عوامل محدودکننده ای مثل هزینه وجود دارند که میتوانند در انتخاب روش کاشت مو تاثیر بگذارند. روش های جدیدتر کاشت مثل FIT و SUT هم نتایج بسیار خوبی دارند و هم روش های کم تهاجمی تری هستند که عوارض کم تری را برای بیمار ایجاد میکنند.